भगवान बुद्धले संसारलाइ जीवनको चार आर्य सत्य दिनुभएकोछ । भगवानको यो देशना सर्वकालिक छ। वहाँ २५०० वर्ष पूरा
भयो तर वहाँले देखाउनुभएको मार्ग त्यसबेला पनि सटीक सान्दर्भिक थियो आज पनिछ र जब सम्म मनुष्य छ तब सम्म रहन्छ
। उहाँले मनुष्यको स्वभाव र चेतनाको कुरा गर्नुभएकोछ-
श्रद्धामा होइन तर विज्ञानमा आधारित छ । उहाँले एक जीवन विज्ञान दिनुभयो दर्शन शास्त्रको कुरा गर्नुभएको छैन मात्र रोग र मनोचिकित्साको
कुरा गर्रनुभएको छ। कुनै अरू प्रति आश्रित हुन भन्नुभएको छैन बरू स्वयम्र जागरण र
होशलाइ महत्व दिनुभयो । संकेत दिनुभयो र मार्ग स्वयम् खोज्न भन्नुभयो । उहाँको
सारा जोर यसकुरामा थियो कि मनुष्यको पिड़ा कसरी टाढा हुन्छ, त्यस्रमा कसरी रूपान्तर आवस र वहाँ स्वयम्र नै आनन्द
रूपी स्वभावको पहिचान गर्न सकोस।
यस्को लागि भगवान् बुद्धले चार आर्य सत्यहरूको
घोषणा गर्नुभयो-
१
दुःख छ, मनुष्य दुखी छ।
२
मनुष्यको दुःखको, उस्रको दुखी हुने कारण छ किनकि दुःख अकारण त हुँदैन ।
३ दुःखको निरोध छ दुःखको कारणहरू हटाउ
सकिन्छ । दुःखलाइ मेटाउने साधन छ, त्यहि नै आनन्द पाउने साधन हो।
३
दुःख निरोधको अवस्था छ । एक यस्तो दशा छ जब दुःख रहँदैन, दुःखबाट मुक्त हुने पूरै सम्भावना छ ।
