अनित्यता बौद्ध धर्मको एक
महत्वपूर्ण ईकाई हो । भगवान बुद्धले खोजेरथाहा पाउनुभयो कि सबै कुरा अनित्य छ। र
प्रत्येक वस्तु केहि अरु नै हुने प्रक्रियामा छ । नश्वरताको यो बोध हामी आफ्नै
जीवनमा पनि देखिन्छ । हामी सबै परिवर्तज तिर भागिरहेका छौं । उदाहरणका लागि म आफै
तपाई आफै प्रमाणका रुपमा छौं बीस त के १० बर्ष पहला जे थियो आझ फरक छ । मान्छेको शारिरीक मात्रै
होईन हाम्रो विचार पनि परिवर्तन भैरहेको छ । प्रकृतिमा पनि परवर्तन सरल तरिकाले
हेर्न सकिन्छ , कोपीला हेर्दा हेर्दै फ़ूल बन्छ , फ़ूल ओइलाउँछ , र यहाँ सम्म कि आकाश गंगा पनि परिवर्तन भैरहन्छ ।
एक सूफ़ी कथा छ- फरीदुद्दीन अत्तारले लेखेको । यस्मा अनित्यताको बोध
हामीलाई जीवनमा गराउन सक्छ ।
अत्तारले आफ्नो गुरुबाट जे सिके त्यस्को अभ्यास गर्दै गरे | अनि उस्लाई मन लाग्इ कि अब हज गरुँ’ | जब हजको लागि निस्क्यो त
टाढा गाह्रो यात्रा थियो । महिनौ लाग्ने हिंडदा हिडदै एक गाँउँमा पुग्यो थाकेको थियो, भोक पनि निक्कै लागेको | अनजान बाटो थियो | उस्ले एक जना सित भन्यो
कि ‘मलाई यहाँ बस्ने ठाउँ कहाँ पाईएला ?’ उस्ले जवाब दियो- ‘यहाँ शाक़िर नामको एक जना छन, तिमी उस्को घर जाउ । उ त्यस ठाउँको सबै भन्दा धनी हो र धेरै दयालु छन् |त्यसो त यस ठाउँमा सबै भन्दा ठूलो साहु हमदाद छन् तर
हमदादको ठाउँमा तिमी शाक़िर कै घर जाउ | उ शाकीरको घर गयो| शाक़िरको अर्थ हुन्छ – जो धन्यवाद गरिरहन्छ | जब उकहाँ पुग्यो त जस्तो उसको बारेमा सुनेको थियो, बिल्कुल त्यस्तै नै निस्क्यो | शाक़िरले उस्लाई घरमा बस्न दियो | भोजन दियो, सुत्ने ठाउँ पनि दियो | शाक़िरको श्रीमती तथा बच्चाहरुले उस्को सेवा गर्यो |दुई दिन बस्यो उ तेस्रो, उ हिंडन थाल्यो तब उस्ले खाने कुराहरु र पानी
पनि दियो |
हिंडदा हिंडने त्यस दरवेशले भन्यो
कि ‘शाक़िर! तिमी कति असल छौ | तिमी कति धनी रहेछौ, तिमीले मलाई यति सबै दियौ कि तिमीलाई यसबारेमा अलिकता
पनि सोंच्नु परेन जबकि तिमीले मलाई चिन्दा पनि चिन्दैनौ |