तिन प्रकारका व्यक्तिहरु

शाक्यमुनी बुद्धले आफना शिष्यहरुलाई उपदेश दिने क्रममा भन्नु भएको थियो ।

यस संसारमा बिभिन्न प्रकारको व्यक्तिहरु अर्थात मान्छेहरु हुन्छन् ।

क) पाषाण बिलेखुपमो - ढुङ्गामा लेखिएका जस्तो) Person Like a line drawn on stone.।

ख) पठ बिलेखुपमो - भुइं-जमीन)मा लेखिएको जस्तो ) Person Like a line drawn on earth.

ग)उदक बिलेखुपमो -पानीमा लेखिएको जस्तो ) Person Like a line drawn on water.

क) ढुङ्गामा लेखिएका जस्तो व्यक्ति कस्तो हुन्छ -यस्तो व्यक्ति जो बारम्बार रिर्साई रहन्छ धेरै दिन सम्म रिसको आवेग रहि रहन्छ । जति बदला लिए पनि रीस मरेको हुंदैन । जस्तै ढुङ्गामा लेखिएको वा कोरिएको युगौं सम्म रहि रहन्छ । आंधी पानीले भरसक मेटाएको हुंदैन । अर्को अर्थमा भन्नु पर्दा कुशल ज्ञान धेरै समय सम्म स्मरण गर्न सक्ने स्मृति भैरहने हुन्छ कुनै पनि बाधा ले स्मरण गरेको ज्ञान मेटाउन सकेको हुंदैन । बुद्धको निकटम शिष्य जो आफ्नो काकाको छोरा पनि थिए आनन्द एक पटक सुनेको बुद्धको वचन धेरै समय सम्म रहि रह्यो ।जस्को फलस्वरुप बर्तमान समयमा हामीले शास्त्रको रुपमा अध्ययन गर्ने मौका पाएका छौं । सकारात्मक रुपमा भन्ने हो भने मानिसको ज्ञान ढुङ्गामा लेखिएको जस्तै हुन सकेमा कति राम्रो हुन्थ्योहोला ।

ख)भुईमा लेखिएको जस्तो व्यक्ति कस्तो हुन्छ त ? -यहां त्यो व्यक्ति बारम्बार रिसाउन त रिसाउंछ तर रिस धेरै समय नभएर शान्त हुन्छ । जस्तै भुईमा कोरिएका वा लेखिएको केहि समय सम्म मात्र रहन्छ पछि हावा पानीले मेटिन्छ । त्यस्तै व्यक्तिको रीस पनि झगडा गर्छ रीसाउंछ भोकै बस्छ तर केहि समय पछि उ बोल्छ र खाना पनि खान्छ । अर्को अर्थमा ज्ञानको बारेमा भन्नु पर्दा ज्ञान हांसिल गर्छ तर बिर्सन्छ मानसपटलमा स्मरण रहि रहन सक्तैन सोधेको प्रश्नको उत्तर दिन सक्तैन। जस्ले गर्दा रीषमा असफल हुन्छ । जस्तै भुईमा कोरिएको वा लेखिएको धेरै समय सम्म रहन सक्दैन ।

ग)पानीमा लेखिएको जस्तो व्यक्ति कस्तो हुन्छ ?-यहां त्यो व्यक्ति जस्लाई जति कठोर शव्द प्रहार गरे पनि कुनै असर पर्दैन जस्तै पानीमा रेखा कोर्दा देखिंदैन । बुद्धलाई कसैले पनि दुर्वचन प्रहार गरे पनि पानीमा कारिएको जस्तै हुन्थ्यो । अनि अर्को अर्थमा जतिनै ज्ञान दिए पनि पटक्कै मानस पटलमा बस्न नसक्ने व्यक्ति ।

अभिधम्मपीटकबाट